همه چیز در مورد کلاس دانش آموز محور
کلاس دانش آموز محور ایده‌ای نوظهور نیست، بلکه حاصل سال‌ها تجربه و درک عمیق‌تر از فرایند یادگیری است. زیرا معلمان به این نتیجه رسیده‌اند که روش‌های سنتی تدریس، آن‌چنان که باید پاسخگوی نیازهای دانش‌آموزان نیست و یادگیری بهتر در سایه مشارکت فعال آن‌ها رخ می‌دهد. کلاس دانش آموز محور به چه معناست؟ در یک کلاس […]
توضیحات
کلاس دانش آموز محور ایده‌ای نوظهور نیست، بلکه حاصل سال‌ها تجربه و درک عمیق‌تر از فرایند یادگیری است. زیرا معلمان به این نتیجه رسیده‌اند که روش‌های سنتی تدریس، آن‌چنان که باید پاسخگوی نیازهای دانش‌آموزان نیست و یادگیری بهتر در سایه مشارکت فعال آن‌ها رخ می‌دهد.
کلاس دانش آموز محور به چه معناست؟
در یک کلاس دانش آموز محور، تمرکز آموزش از معلم به شاگرد منتقل می‌شود. در این روش، دانش‌آموزان در مرکز فرآیند یادگیری قرار دارند و مسئولیت یادگیری خود را به عهده می‌گیرند. هدف نهایی این روش، پرورش دانش‌آموزانی مستقل، خلاق و توانمند در حل مسئله است.
همان‌طور که می‌دانید در کلاس‌های سنتی، معلم محوریت آموزش را بر عهده دارد و به‌عنوان منبع اصلی دانش، اطلاعات را به‌طور مستقیم به دانش‌آموزان انتقال می‌دهد. همچنین در این روش، دانش‌آموزان صرفا دریافت‌کننده اطلاعات هستند. درحالی‌که در تدریس دانش آموز محور، یادگیری بر اساس علایق و نیازهای دانش‌آموزان خواهد بود.
نقش معلم در کلاس دانش آموز محور
در تدریس دانش آموز محور، نقش معلم به راهنما، تسهیل‌گر و ناظر تغییر پیدا می‌کند. در این روش، معلم وظایف متعددی بر عهده دارد که می‌توان آن‌ها را به دسته‌های زیر تقسیم کرد.
ایجاد محیط یادگیری مناسب
ایجاد فضایی امن و صمیمی که دانش‌آموزان در آن به‌راحتی و بدون ترس از اشتباه، نظرات و ایده‌های خود را بیان کنند. معلم باید به نظرات و عقاید تمام شاگردان خود فارغ از سطح دانش و توانایی آن‌ها احترام بگذارد.
هدایت و راهنمایی دانش‌آموزان
معلم‌ها باید با ارایه منابع و اطلاعات موردنیاز به دانش‌آموزان در انتخاب موضوعات و فعالیت‌های مناسب با علایق آن‌ها کمک کنند.
ارزیابی و سنجش میزان پیشرفت تحصیلی
آن‌ها می‌توانند با کمک روش‌های متنوع مانند پرسش و پاسخ، ارائه پروژه و انجام آزمایش‌های گوناگون دانش‌آموزان را مورد ارزیابی قرار دهند.
فواید تدریس دانش آموز محور
از جمله مزایای کلاس‌های دانش آموز محور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش انگیزه
دانش‌آموزان زمانی‌که در فرآیند یادگیری خود نقش فعال دارند، بیشتر به یادگیری علاقه‌مند می‌شوند. انتخاب موضوعات توسط شاگردان حس کنجکاوی آن‌ها را برای یادگیری افزایش می‌دهد.
ارتقای توانایی حل مسئله
در این کلاس‌ها، دانش‌آموزان به‌طور فعال در پروژه‌های گروهی مشارکت می‌کنند. همین موضوع باعث افزایش توانایی آن‌ها در حل مسائل و چالش‌های مختلف می‌شود.
بهبود اعتماد به نفس
دانش آموزانی که در این کلاس‌ها حضور دارند، اعتمادبه‌نفس و استقلال بیشتری به‌دست می‌آورند. آن‌ها یاد می‌گیرند که چگونه به‌طور مستقل فکر کنند.
پرورش مهارت‌های اجتماعی
فعالیت‌های گروهی دانش‌آموزان در این کلاس‌ها مهارت‌های اجتماعی آن‌ها از جمله ارتباط مناسب با جامعه و همدلی را افزایش می‌دهد.
ایجاد محیطی شاد و جذاب
در این روش کلاس درس به فضایی برای تبادل نظر، گفت‌وگو و فعالیت‌های خلاقانه تبدیل می‌شود. در نتیجه دانش‌آموزان را نیز از بی‌حوصلگی نجات می‌دهد.
کاهش فشار کاری معلم‌ها
در این کلاس‌ها، معلم به جای این‌که تمام بار تدریس را به تنهایی به دوش بکشد، از شاگردان برای کمک در تدریس و اداره کلاس استفاده می‌کند. این امر در نهایت باعث کاهش بار کاری معلم و افزایش فرصت او برای تمرکز بر نیازهای فردی دانش‌آموزان می‌شود.
سهیم بودن دانش‌آموزان در تصمیم‌گیری
در این کلاس‌ها، انتخاب محتوای آموزشی برای تدریس مهارت‌ها و مفاهیم، بر عهده خود دانش‌آموزان است. به این ترتیب، علایق و نظرات آن‌ها در برنامه‌ریزی درسی لحاظ می‌شود و همکاری بین معلم و دانش‌آموزان افزایش می‌یابد. برای مثال، در حین تدریس درس تاریخ، دانش‌آموزان می‌توانند نمایش کلاسی برگزار کنند.
تمرکز روی فرایند یادگیری
در کلاس دانش آموز محور تمرکز به جای محتوا، بر فرایند یادگیری دانش‌آموزان است. زیرا در این روش، اولویت با نحوه یادگیری آن‌ها است، نه چیزی که یاد می‌گیرند.
ایجاد حس مفید بودن در دانش‌آموزان
در کلاس دانش آموز محور به همه شاگردان احساس خوبی دست می‌دهد. زیرا به نظرات و ایده‌های تمام آن‌ها توجه می‌شود.
چگونه معلمان دانش آموزان را به مشارکت وادار کنند؟
ایجاد یک محیط یادگیری پویا و یک کلاس دانش آموز محور، ایده‌ای جذاب و در عین حال چالش‌برانگیز است. اگرچه این رویکرد در تئوری ایده‌آل به نظر می‌رسد، اما پیاده‌سازی آن در دنیای واقعی به ظرافت و برنامه‌ریزی دقیق نیاز دارد. از همین رو در این قسمت راه‌های موجود برای ترغیب دانش‌آموزان به مشارکت را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
افزایش اعتماد و ارتباط
اعتماد و ارتباطات باز، پایه و اساس یک کلاس درس یا محیط آموزشی دانش آموز محور است. بدون این دو رکن اساسی، ایجاد فضایی که در آن دانش‌آموزان احساس امنیت، آزادی و تمایل به یادگیری داشته باشند، غیرممکن خواهد بود.
به‌همین دلیل شروع سال تحصیلی بهترین زمان برای ایجاد یک کلاس دانش آموز محور است. زیرا در این زمان، دانش‌آموزان نسبت به معلم و کلاس جدید خود کنجکاوتر هستند.
استفاده از فناوری
ایجاد یک کلاس درس پویا و موثر، نیازمند مشارکت فعال دانش‌آموزان است. در دنیای امروز، فناوری به‌عنوان ابزاری قدرتمند، نقشی کلیدی در این زمینه ایفا می‌کند. بنابراین معلم با توجه به گرایش ذاتی دانش‌آموزان به استفاده از فناوری می‌تواند از این ابزارها برای ارتقای سطحِ یادگیری و تعامل آن‌ها بهره ببرد.
تعریف فعالیت‌های جذاب
تدریس دانش آموز محور، رویکردی نوین و چالش‌برانگیز است که با تمرکز بر مشارکت و تعریف فعالیت‌های جذاب می‌تواند به ارتقا کیفیت یادگیری کمک کند.
ارایه بازخورد مثبت
تشویق دانش‌آموزان و کمک به آن‌ها در راستای شناسایی نقاط ضعف و قوت باعث می‌شود تا تمایل بیشتری به مشارکت در فعالیت‌های کلاسی داشته باشند.
جمع‌بندی
یکی از رویکردهای نوین در آموزش که در بسیاری از روش‌های تدریس نوین به کار گرفته می‌شود، تشکیل کلاس دانش آموز محور است. در این شیوه، معلم به‌جای انتقال مستقیم دانش، شاگردان خود را به سمت یادگیری مستقل هدایت می‌کند. این امر با استفاده از استراتژی‌های مختلفی مانند ارزیابی جمعی، تعامل و گروه‌بندی انجام می‌شود.
سوالات متداول
- در یک کلاس دانش آموز محور معلم چه نقشی بر عهده دارد؟
معلم در کلاس دانش آموز محور، سکان هدایت را به دست شاگردان می‌سپارد. سپس با اعتماد به توانایی آن‌ها، در انتخاب روش‌های تدریس از نظرات و ایده‌هایشان بهره می‌برد.
- روش تدریس دانش آموز محور چه مزایای دارد؟
از جمله مزایای این مدل آموزش می‌توان به بهبود اعتماد به نفس، افزایش انگیزه و پرورش مهارت‌های اجتماعی آن‌ها اشاره کرد.
- چه تفاوتی بین کلاس دانش آموز محور و سنتی وجود دارد؟
در کلاس‌های سنتی، معلم نقش اصلی را در هدایت دانش‌آموزان دارد. اما در کلاس‌های دانش آموز محور، معلم به‌عنوان راهنما حاضر است و شاگردان او با انجام فعالیت‌های مختلف در فرایند یادگیری مشارکت می‌کنند.
مقالات مرتبط
روش های نوین تدریس+ مزایا، معایب و محدودیت‌ها
بهترین دبیرستان دوره دوم یوسف آباد
